บรรทัดทองแห่งชีวิต: ล้านนาในอ้อมแขนแห่งขุนเขา(3)


ถนอมรัก  เดือนเต็มดวง
              

 

เมื่อพระราชบุตรีเจริญวัย 
พระเจ้าฝางทรงเกรงจะเป็นที่ละอายแก่ไพร่ฟ้าพลเมือง  จึงทรงสร้างสวนหลวงขึ้นทางเหนือเวียงสุทโธ(ใกล้กับเมืองฝาง)  และสร้างคุ้มหลวง  มีคูและปราการล้อมรอบพระราชฐานบุตรี  ให้เป็นที่ประทับสำราญ  สวนหลวงแห่งนั้นได้ชื่อว่า “เวียงมะลิกา”  ก็คืออำเภอแม่อายในปัจจุบัน  เชื่อว่าเวียงมะลิกาไม่มีบุรุษเพศเลย  ผู้คนล้วนแต่สตรีเพศ  พระแม่เจ้าทรงฝึกฝนสตรีผู้กำยำ  เป็นทหารหาญของเวียงมะลิกา  จนเป็นที่ลือชา  เล่าลือกันว่า  เวียงมะลิกาที่มีแต่สตรีเพศ  มีพลทหารธนูที่แกร่งกล้าแม่นยำมาก  ดังนั้นเมื่อพม่ายกทัพมาล้อมเมืองฝาง  พระนางมัลลิกาซึ่งเป็นบุตรี  จึงมาช่วยพระราชบิดาและพระมารดารบกองทัพพม่า

พระเจ้าสุทโธธรรมราชาได้วางแผนรบกับบรรดาแม่ทัพ  ได้กำหนดยุทธวิธีใหม่  โดยพระเจ้าสุทโธธรรมราชาสั่งกองทัพพม่า  ให้ล้อมเมืองฝางไว้โดยไม่เข้าโจมตี  มุ่งหวังให้พระเจ้าอุดมสินผู้ครองเมืองฝางประสบปัญหา  ทหารและประชาชนในเมืองขาดเสบียงอาหาร  อดอยากยากแค้น  แต่การเตรียมรบกับพม่ามาเนิ่นนาน  ทำให้เมืองฝางสามารถอยู่ภายในวงล้อมพม่าได้นานเป็นปี  พระเจ้าอุดมสินเห็นความเดือดร้อนอดอยากของประชาชนในเมืองเป็นปีๆ  เห็นว่าพระองค์และพระมเหสีเป็นสาเหตุให้ทหารและประชาราษฎร์  ได้รับความทุกข์ความลำบากต้องอดอยากต้องอยู่ภายในเมือง  ล้อมรอบด้วยกำแพง  ส่วนข้างนอกกำแพงเต็มด้วยทหารพม่า  ชาวบ้านไม่อาจทำมาหากินได้ตามปรกติ  เสบียงอาหารที่สะสมไว้ร่อยหรอลงทุกวัน  ความทุกข์ยากเหล่านี้จะหมดไป  ถ้าหากไม่มีพระองค์กับพระมเหสี  จึงตัดสินพระหทัยจะปลงพระชนม์ตนเอง  โดยทั้งสองพระองค์ไปกระโดดลงบ่อซาววาสิ้นพระชนม์  เมื่อขาดผู้นำที่บัญชากองทัพ  กองทัพพม่าจึงเข้าเมืองได้  หลังล้อมเมืองฝางนาน 3 ปี 3 เดือน  พระเจ้าสุทโธธรรมราชาทราบเรื่องราวที่เศร้าสลด  คาดไม่ถึง  รู้สึกละอายพระหทัย  สั่งทหารพม่ามิให้ทำร้ายชาวเมือง  แล้วยกทัพพม่ากลับ  เมืองฝางจึงว่างเว้นจากการรุกรานของพม่ามายาวนาน  ประชาชนอยู่อย่างเป็นสุขสงบเนิ่นนาน
 


ภาพประกอบ: บ่อซาววา  ซาวเป็นภาษาเหนือแปลว่ายี่สิบ  ซาววาคือยี่สิบวา หมายถึงบ่อลึกยี่สิบวา  บ่อน้ำซาววาอยู่หน้าวัดพระบาทอุดม อ.ฝาง เชียงใหม่

 

เหมันตฤดู
เวียนมาอีกคราหนึ่ง  หมอกขาวหม่นคลี่คลุมทั้งเมืองฝางดุจเมืองในหมอกฉะนั้น  หมอกยังแผ่คลุมตลอดถนนสายหลักหน้าเมืองฝาง  เช้าแล้ว  สองฝั่งถนนเต็มไปด้วยแถวผู้คนรอตักบาตรตามปรกติ  ทั้งคนแก่เฒ่าหนุ่มสาวและเด็กๆ  ต่างสวมเสื้อผ้าปกคลุมร่างกาย  ทั้งหมวก  ถุงเท้า  คนแก่เพิ่มผ้าคลุมชั้นนอก  ผ้านี้คล้ายผ้าเช็ดตัว  นิยมสีขาว  คนชราหญิงจะใช้คลุมรอบคอและบ่า  มักใช้โอกาสสำคัญ  เช่น  ไปวัดฟังธรรมในวันพระ  หมอกหนามองเห็นหน้ากันในระยะวาเศษ  ผู้คนถือภาชนะใส่อาหารเตรียมถวายพระ  มีการทักทายพูดคุยกันยามพบหน้าคนรู้จัก  และต่างชะเง้อมองทางทิศเหนือถนน  ที่พระจะเดินมา  หมอกหนาทำให้เห็นเพียงระยะใกล้  พระปรากฏแล้ว  รูปแรกนำหน้า  มองเห็นเพียงศีรษะลงมาถึงมือถือบาตร  ส่วนต่ำลงไปเหมือนจมอยู่ในหมอก  คล้ายใบหน้าเคลื่อนที่ออกจากกลุ่มหมอกเย็น  หาใช่พื้นดินไม่  รูปที่สองเดินตามออกมา  เป็นภาพที่น่าตื่นตา  จนกระทั่งครบ 5 รูป  ทุกรูปก้มศีรษะน้อยๆด้วยความสำรวม  เดินช้าๆคล้ายทำสมาธิกำหนดสติ  ท่านหยุดหันข้างให้ผู้รอตักบาตร  ค่อยเปิดฝาอย่างสำรวม  ให้พรแล้วเดินจากไป.
                             

 

ล้านนาในอ้อมแขนแห่งขุนเขา(7)


                                                                                                                ถนอมรัก  เดือนเต็มดวง