งานบุญยอดห้วย

กลีบดอกไม้ป่าร่วงผลอยไปอย่างรวดเร็ว เพื่อให้เมล็ดพันธุ์เติบโตเท่าทันกับฤดูฝนที่มาถึง ราวป่าท้ายไร่จึงเขียวขจีชุ่มชื่นแผ่ผ่านความสดใสมาถึงหัวใจของผู้คนในละแวกใกล้เคียง

“ไปทำบุญที่ยอดห้วยกันเถอะ”
ยายแดงตะโกนเรียกมาจากบนรถอีแต๊ก ที่ควบปุเลงๆผ่านหน้าไร่ฉันไปอย่างรวดเร็วเกินธรรมดา ขณะที่ฉันกำลังก้มหน้าก้มตาจัดการกับต้นหญ้าเล็กๆที่หน้าบ้าน

เรื่องงานทำบุญยอดห้วย เคยได้ฟังจากปากยายแดงมาบ้าง วันนี้นับว่าโชคดีที่ฉันจะได้ไปเห็นกับตาตัวเอง

“ป่าหินแม่ช้าง” เป็นต้นน้ำสายสำคัญหลายสาย แม้ว่ามันจะไม่ใช่พื้นที่สูงเป็นภูเขา แต่พื้นที่ป่าที่ยังสมบูรณ์สามารถกักเก็บซึมซับสายน้ำฝนเอาไว้ได้อย่างอัศจรรย์ จนเกิดเป็นลำห้วยใหญ่ๆ ที่เรียกว่า “ห้วยใหญ่” และห้วยเล็กอื่นๆอีกหลายสาย ไหลลงไปหล่อเลี้ยงหมู่บ้านต่างๆ แม้ไม่ตลอดปี แค่ฤดูทำนาก็นับว่ามีประโยชน์อย่างยิ่งแล้ว

กว่าฉันจะปิดบ้านเสร็จ คณะอีแต๊กสองคันของยายแดงก็ลับสายตาไปแล้ว แต่แค่เพียงสิบนาที ฉันก็ควบเจ้าสองล้อสัญชาติญี่ปุ่น ฝ่าดงหญ้าเข้าถึงบริเวณที่จัดงานบุญ ฉันไม่รู้หรอกว่าหนทางจริงๆอยู่ตรงไหน อาศัยตามเสียงเพลงและโฆษกของงานผ่านเครื่องขยายเสียง กับแนวควันสีขาวฟุ้งของบั้งไฟน้อยที่พุ่งทะยานขึ้นฟ้าดังฟี่ๆ เป็นระยะ

จนได้มาเจอกับคณะทำบุญจากบ้านกุดเลาเพียงบ้านเดียว นับคนได้ไม่ต่ำกว่าสองร้อยคน พระคุณเจ้าฉันเพลเสร็จแล้ว ญาติโยมกำลังอร่อยกับอาหารของตัวเอง
เสียงเพลงหมอลำ เสียงพูดคุยสนุกสนานเฮฮา หน้าตาฉ่ำเหล้าขาวกันเป็นส่วนใหญ่ ที่ฟ้อนก็ฟ้อนกันไป ใครที่ทำบั้งไฟแล้วไม่ทะยานขึ้นฟ้าจะถูกจับโยนลงน้ำ เป็นที่สนุกสนาน เสียงต่อรองเชิงการพนันดังลั่นฮาเฮ
 “อ้าว บั้งนี้ต้องสองขึ้นแน่นอน” หนุ่มน้อยหน้ามลคนกำลังเมาหันมาพยักพเยิดกับฉัน สองขึ้นหมายถึง เวลาที่พุ่งขึ้นไปบนฟ้า ก่อนที่เผาไหม้หมด ทิ้งหางลงมา คือ สองนาที

บั้งไฟขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 5 นิ้ว คือบั้งไฟเสี่ยงทายของลำห้วย ที่นี่เป็นต้นสายของสี่ลำห้วย จึงต้องใช้บั้งไฟใหญ่สี่บั้ง ส่วนบั้งไฟเล็กๆขนาดผ่าศูนย์กลาง 1 นิ้ว ที่ใช้จุดเล่นกันนับไม่ถ้วน
“การเสี่ยงทายว่าห้วยไหนน้ำดีไม่ดี ดูที่การขึ้นของบั้งไฟ แต่ไม่มีทางหรอกที่บั้งไฟจะไม่ขึ้น” ตาเก้คนข้างไร่อธิบาย ฉันไม่ทันได้มาดูรายละเอียดพิธีกรรม ที่นอกเหนือจากพิธีสงฆ์แล้วยังมี “ขจ้ำหรือเฒ่าจ้ำ” ทำพิธีอีกด้วย

งานบุญครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่ฉันได้ร่วมกิจกรรมกับชุมชนเพราะว่ามันเกิดขึ้นที่ข้างไร่และมีความน่าสนใจ จึงเป็นโอกาสดีที่จะทำความรู้จักกัน และฉันก็เสียมรรยาทมานานนับปีที่ไม่ได้ไปรายงานตัวต่อผู้ใหญ่บ้าน จึงได้ไปไหว้แล้วแนะนำตัว รู้สึกโล่งใจไปอีกหนึ่งอย่าง

กับอีกอย่างหนึ่งที่เก็บเกี่ยวได้คือความมั่นใจว่าฉันเลือกพื้นที่ในการใช้ชีวิตไม่ผิดพลาด เพราะในป่าผืนใหญ่แห่งนี้ยังมีสิ่งที่มีคุณค่ามากมายให้เรียนรู้ ไม่ต้องลงทุนเป็นเงินตรา เพียงมีเวลาฉันก็สามารถเข้าไปทำความรู้จักกับธรรมชาติต่างๆได้อย่างตื่นตาตื่นใจ

“เจ้าเสือและเจ้าเก๋า” หมาหนุ่มน้อยสองตัวที่ตามมาด้วย ต่างก็มีความสุขแม้จะผวาหวาดกลัวบรรดาหมาเฒ่าที่มาจากหมู่บ้าน แต่พวกมันต่างสงวนท่าทีในการเผชิญหน้า ตอนขากลับฉันขับรถหลงป่าจนมาทะลุบึงน้ำใหญ่ พวกมันจึงได้พักร้อนในน้ำอย่างสบายอารมณ์

ส่วนฉัน ยังได้เจอดอกไม้สวยๆ อีกหลายชนิด