สืบเนื่องจากสเตตัสของ บก.ลายจุด เรื่องล้างสมองที่ว่า:
"วิธีการล้างสมอง คือ การกดความสามารถในการคิดอย่างมีเหตุผลออกไป"
ผมเผอิญเคยค้นข้อมูลเรื่องนี้มา ขอเสริมดังนี้:
คำว่า "ล้างสมอง" เราแปลมาจากฝรั่ง "brainwash" เกิดในบริบทสงครามเย็น จากเชลยศึกอเมริกันที่ถูกเกาหลีเหนือจับได้ พวกเขาจะถูกจับไปผ่านกระบวนการกดดันเปลียนบุคลิกทางจิตวิทยาจนในที่สุด "เห็นดีเห็นงาม" ไปกับภารกิจต่อสู้ของประชาชนเกาหลีเหนือ แล้วออกวิทยุโจมตีอเมริกาเอง
CiA ประทับใจกับวิธีการนี้มาก เมื่อได้ตัวเชลยอเมริกันกลับมา ก็เอาตัวมา debrief แล้วสร้างโครงการขึ้นเพื่อฝึกทหารอเมริกันให้ทนทานการ "ล้างสมอง" ได้หากถูกจับกุม, และในทางกลับกัน เริ่มสร้างกระบวนการ "ล้างสมอง" ขึ้นเพื่อไว้เล่นงานเชลยศึก
นายทหารทั่วโลกที่ไปเรียนอเมริกา โดยเฉพาะทหารเผด็จการละตินอเมริกาประเทศต่าง ๆ รวมทั้งทหารไทย จะได้รับการฝึกอบรมวิธีล้างสมองแบบนี้มาเป็นแบบแผนเดียวกันหมด องค์ประกอบหลัก ๆ เช่น มัดตัวคุมการเคลื่อนไหว ไม่ให้หลับนอน อยู่ในที่แคบ เปิดเพลงดัง ๆ กรอกหู เปิดแสงจ้าใส่ตัว ช็อกด้วยไฟฟ้า เหยียดหยามให้หมดสิ้นศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ฯลฯลฯ
ในการพัฒนาวิธีการเหล่านี้ CIA ไปให้ทุนอาจารย์จิตวิทยาในแคนาดาให้ช่วยด้วย เรียกว่า MKUltra Project (1950s) จนได้มาเป็นคู่มือทรมานเชลยที่เรียกว่า The Kubark Manual of Counter-Intelligence Interrogation อันเป็นฐานของการทรมานที่คุก Abu Graib ในอิรัก, คุก Guantanamo Bay ในคิวบา, และ ฐานทัพ Bagram ในอัฟกานิสถานของอเมริกันต่อผู้ต้องสงสัยก่อการร้าย