บรรทัดทองแห่งชีวิต แผ่นดินไหวในไทย

ถนอมรัก  เดือนเต็มดวง

แผ่นดินไหว
เกิดจากอะไร ตั้งแต่สมัยโบราณ บ้างเชื่อว่าแผ่นดินไหวเกิดจากความพิโรธของเทพแห่งแผ่นดิน เทพแห่งผืนน้ำและมหาสมุทร ชาวตะวันออกเชื่อว่า เกิดจากพญามังกรที่อาศัยอยู่ใต้ดินเคลื่อนตัว หรือปลายักษ์สะบัดหางอยู่ในมหาสมุทร หรือไม่ก็อสูรในทะเลบิดพลิกตัว คนไทยโบราณเชื่อกันว่า เกิดจาก“ปลาอานนท์”ที่หนุนโลกไว้ขยับตัวไปมา เรื่องปลาอานนท์นี้ ย่าเคยเล่าให้ผมฟัง ทำให้เห็นปลาตัวใหญ่ในจินตนาการ รูปร่างคงเหมือนวาฬยักษ์มหึมากำลังขยับตัวไปมา

ความรู้เรื่องแผ่นดินไหว
ที่เป็นแนวทางในการศึกษาคนยอมรับ ไล่จากจุดเริ่มต้นแล้วพัฒนาจนปัจจุบันคือ
             1.ทฤษฎีเกี่ยวกับรอยเลื่อน(Faults) โดยขาวอเมริกันชื่อ โกรฟ คาร์ล กิลเบริ์ด เป็นผู้เสนอทฤษฎี
             2.ทฤษฎียืดและหดกลับ(Elastic Rebound Theory) โดย แฮร์รี ฟิลดิง เรด เป็นเจ้าของทฤษฎี
             3.ทฤษฎีทวีปเลื่อน(Continental Drift Theory) เสนอโดย อัลเฟรด เวเกเนอร์
             4. ทฤษฎีการเคลื่อนตัวของแผ่นเปลือกโลก(Plate Tectonics Theory)
สาเหตุแผ่นดินไหว
ส่วนใหญ่เกิดจากการเคลื่อนตัวของเปลือกโลกแผ่นต่างๆ แล้วชนกัน หรือเสียดสีกัน มุดตัวหรือแทรกตัวเข้าทับซ้อนกัน ก็จะเกิดอาการสั่นสะเทือน นอกนั้นเกิดจากสาเหตุ ภูเขาไฟระเบิด การทดลองระเบิดปรมาณู รอยเลื่อนเป็นรอยแยกหรือรอยต่อของแผ่นเปลือกโลก เมื่อแผ่นเปลือกโลกขยับตัวตรงรอยเลื่อน ก็จะเกิดการปะทะกันของแผ่นเปลือกโลก เป็นเหตุเกิดแผ่นดินไหว เมื่อรอยเลื่อนหยุดเคลื่อนไหว แต่จะมีการขยับตัวให้เข้าที่ในตำแหน่งใหม่ จึงเกิด After Shock ตามมา

ผิวโลกของเรา
ประกอบด้วยแผ่นเปลือกโลกมากกว่า 50 แผ่น มีทั้งขนาดเล็กและใหญ่ เรียงติดกันคล้ายภาพต่อหรือจิกซอว์(Jigsaw) ประกอบกันเป็นทรงกลม และแผ่นเปลือกโลกต่างๆเหล่านี้ ลอยอยู่บนชั้นของเหลวหลอมละลาย ที่อยู่ใต้ผิวโลกลึกลงไป ของเหลวนี้มีความร้อนสูง จึงมีพลังงานผลักดันตัวเองให้เคลื่อนไหว ไปตามทิศทางต่างๆได้ตลอดเวลา และของเหลวเหล่านี้เป็นตัวทำให้เกิดแรงผลักดันเปลือกโลกแผ่นต่างๆ เคลื่อนไปตามทิศทางที่ถูกแรงผลักดัน แผ่นเปลือกโลกจึงคล้ายลอยอยู่บนของเหลวร้อน เปลือกโลกชั้นนอกมีความลึกจากผิวนอกลงไปถึงเปลือกโลกชั้นในราว 32-60 กิโลเมตร เป็นชั้นดิน หิน โลหะ แร่ธาตุต่างๆ ถัดจากเปลือกโลกชั้นนอกลงไปเรียกว่าเปลือกโลกชั้นใน ชั้นนี้ลึกลงไปถึงศูนย์กลางประมาณ 2,900 กิโลเมตร ประกอบด้วยหินและโลหะหลอมละลาย ถัดลงไปเป็นชั้นแกนโลกชั้นนอก มีความลึกลงไปถึงศูนย์กลาง 2,200 กิโลเมตร ประกอบด้วยโลหะหลอมละลายและกำมถัน มีอุณหภูมิ 2,200 เซลเซียส ชั้นสุดท้ายเรียกว่า แกนโลกชั้นใน ประกอบด้วยโลหะหลอมละลาย อุณหภูมิ 4,500 เซลเซียส

5 พฤษภาคม พ.ศ.2557
เวลาราว 18.08 นาฬิกา กำลังนั่งกินข้าว ณ หัวบันไดบ้าน รู้สึกอะไรสั่นไหว มองเห็นราวบันไดส่วนที่ใช่จับเวลาเดินขึ้นลงโยกซ้ายขวา ต่อมาด้านหน้าตัวบ้านชั้นบนขยับตัวซ้ายขวาบ้าง คล้ายอะไรที่ทรงพลังแต่มองไม่เห็นจับบิดไปมา เหมือนฉากในละครพื้นบ้านทางโทรทัศน์ เฉาก๊วยสุนัขคู่กายวิ่งลงบันได ได้ยินเสียงคนใกล้บ้านตะโกนบอกกัน ทันใดนั้นโทรทัศน์แจ้งข่าวแผ่นดินไหวแทรกรายการรวดเร็วว่า เกิดแผ่นดินไหวขนาด 6.3 ริกเตอร์ ศูนย์กลางที่อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย ตั้งแต่เวลา 18.08 น. เกิดนานราว 15 วินาที อาคารเรียนเสียหาย บ้านพังกว่าพันหลัง ถนนแยกเป็นร่องลึก โบสถ์ วิหาร โรงพยาบาล ได้รับความเสียหาย เกิดอุบัติเหตุทางถนน รุ่งขึ้นรายงานว่าเกิด After Shock ตลอดคืนจำนวน 90 ครั้ง ประชาชนกางเต็นท์นอนนอกบ้าน ไม่ได้หรับได้นอนเพราะมี After Shock มาเรื่อยๆ ทั้งระดับรุนแรงมากบ้างน้อยบ้าง...จนถึงวันที่ 19 พฤษภาคม พ.ศ.2557 นับได้ 843 ครั้ง น่าเห็นใจประชาชนในอำเภอพานและใกล้เคียงที่ประสบเหตุการณ์แผ่นดินไหวรุนแรงที่สุดของประเทศไทย.

                                    ............................................................................