Skip to main content
หมู่บ้านหายโรงเรียนร้าง

เดือนก่อนฉันเดินทางไปที่หมู่บ้านหนึ่ง แถวเชียงดาว ไกลเข้าไปในป่า พบโรงเรียนร้างไม่มีเด็ก ไม่มีครู โรงเรียนถูกปิดเพราะไม่มีเด็กเรียน และไม่ใช่แค่โรงเรียนร้างเท่านั้น หมู่บ้านก็หายไปด้วย

 

ผู้ชายคนหนึ่งเล่าให้ฉันฟังว่าหมู่บ้านนี้ถูกซื้อไปแล้ว

"จริงเหรอ เหมือนโฆษณาเลย โฆษณาอะไรนะ ที่ผู้ชายคนหนึ่งถามซื้อเกาะให้ผู้หญิง" ใครคนหนึ่งพูดขึ้น

"ไม่ใช่แค่โฆษณาหรอก ละครโทรทัศน์ก็มีเหมือนกัน ชายหนุ่มคนหนึ่งเขาซื้อเกาะให้หญิงสาวเป็นของขวัญหากเธอแต่งงานกับเขา" ฉันบอกพวกเขา

\\/--break--\>

 

 

ขายกันทั้งหมู่บ้าน

นี้เป็นเรื่องจริง หมู่บ้านนี้ถูกซื้อทั้งหมู่บ้านจริง ๆ ชาวบ้านขายที่ดินกันทั้งหมู่บ้าน

ฉันตกใจ รู้สึกสยอง เสียววูบเข้าไปในท้องอย่างบอกไม่ถูก คิดถึง พ.ร.บ.ป่าชุมชนฉบับประชาชน ที่ชาวบ้านเรียกร้องขอมีสิทธิในที่อยู่ที่ทำกินของตัวเอง มีทั้งผู้คัดค้านและผู้สนับสนุน หากกลุ่มคัดค้าน รู้เห็นเรื่องนี้ ก็ถือเป็นจุดอ่อนของชุมชนทีเดียว เพราะชุมชนที่ไม่เข้มแข็งก็มีอยู่มาก แต่ตัวอย่างที่ยกมานั้นเป็นชุมชนตัวอย่างที่เข้มแข็งและมีจิตสำนึกในการดูแลป่า พวกเขาจะไม่ขายไม่ย้ายแน่นอนและพิสูจน์ตัวเองที่ยาวนาน

"ชีวิตมีตำนาน มีนิยาย" ผู้นำทางบอกเราอย่างนั้น

"โรงเรียนปิดเพราะไม่มีเด็กเรียน เด็ก ๆ ต้องอพยพย้ายถิ่นตามพ่อแม่ไป" เขาอธิบายต่อในขณะที่เคลื่อนรถออกหมู่บ้าน

"หมดทั้งหมู่บ้านเลยเหรอ" ถามเพื่อความแน่ใจอีกครั้ง เพราะดูเหมือนฉันจะเห็นหมู่บ้านสักหลังสองหลัง

"เหลืออยู่สองสามหลังคาเรือนเท่านั้น" เขาตอบ


น่าเสียดายที่เราไม่ได้เข้าไปดูบ้านที่เหลือ ดูแต่โรงเรียนที่ร้างเท่านั้น มันสะดุดตาเพราะเป็นอาคารไม้ชั้นเดียวที่โดดเด่นและโดดเดี่ยวแต่ยังคงสง่างาม หากโรงเรียนหลังนั้นเป็นหญิงชราที่ถูกทอดทิ้งก็พบว่า ยังมีความงามที่ทิ้งร่องรอยไว้ในตัวเธอ

 

ราคาของราคาของผู้ขาย

 

เขาเล่าต่อว่า

ที่ดินประมาณสองพันไร่ ส่วนหนึ่งเป็นที่อยู่อาศัย ส่วนหนึ่งเป็นที่ทำกินของชาวบ้านทั้งหมู่บ้าน

"อ้าว ! ชาวบ้านมีสิทธิ์ขายที่แบบนี้ได้ด้วยหรือ" ฉันถามด้วยความสงสัย

ฉันฟังไม่ชัดว่ามีใบอะไรสักอย่างที่สามารถชื้อขายกันได้ และไม่อยากจะถามซ้ำให้น่าเบื่อ

 

สงสัยใช่ไหม ชาวบ้านเขาขายที่ดินแล้วเขาจะไปไหน

ผู้รู้เขาบอกว่า มีสองสามทาง

ทางที่หนึ่งบุกรุกพื้นที่ป่าต่อไปเพื่อหาที่อยู่ที่ทำกินใหม่

ทางที่สองย้ายถิ่นไปอยู่พื้นราบขายแรงานเป็นแรงงานขั้นต่ำ

และในที่สุดจะกลายเป็นคนไร้บ้าน

 

  

 

ราคาของผู้ซื้อ

ส่วนผู้ซื้อหรือนายทุนนั้น แรกเขาตั้งใจว่าจะทำไร่เหมี่ยง (ไร่ชา) แต่เขาป่วยเสียก่อน ในที่สุดเขาก็ไม่ได้มาทำไร่ชา ต่อมาเขายกที่ดินให้น้องชาย ได้ข่าวว่าน้องชายเป็นคนดี สมถะ และไม่ได้ทำอะไรบนผืนดินนั้น ป่าถูกทิ้งเอาไว้ก็ฟื้นคืนกลับอุดมสมบูรณ์ขึ้นมา

 

"นับว่าเป็นโชคดีของป่า เขาว่าป่าทิ้งเอาไว้มันก็คืนสภาพป่าเองโดยที่ต้องปลูก เพราะบางทีคนเข้าไปปลูกป่า ไปกันเยอะ ๆ ก็เหยียบต้นไม้เล็ก ๆ หรือหน่อพันธุ์ และเมล็ดที่แตกแทงดินหักตายหมด และป่าที่ปลูกก็ไม่ขึ้นด้วย" ใครสักคนพูดขึ้นแต่ไม่มีใครแสดงความคิดเห็นต่อ

 

 

บล็อกของ แพร จารุ

แพร จารุ
มีคำกล่าวว่า "อาหารอายุสั้น คนกินอายุยืน อาหารอายุยืน คนกินอายุสั้น" แรกที่ฟังก็รู้สึกรำคาญคนพูดนิด ๆ เพราะเรากำลังกินอาหารอายุยืนแต่เราไม่อยากอายุสั้น สงสัยใช่ไหมคะว่าอาหารแบบไหนที่อายุยืน อาหารที่ปรุงแต่งมาเรียบร้อยแล้ว แช่ตู้ไว้ได้นานๆ นั่นคืออาหารอายุยืน กินกันได้นานๆ แช่ไว้ในตู้เย็น อาหารพวกนี้คนกินอายุสั้น แต่อาหารอายุสั้นก็พวกเห็ด ผักบุ้ง พวกเหล่านี้เป็นอาหารอายุสั้นอยู่ได้ไม่นาน แต่คนกินอายุยืน แต่เดี๋ยวนี้มีมะเขือเทศอายุยืนด้วยนะคะ เป็นพวกตัดต่อพันธุกรรมแบบให้ผิวแข็งไม่บอบช้ำในระหว่างขนส่ง
แพร จารุ
  1   เป็นนักเขียนมีความสุขไหม   วันหนึ่งฉันต้องตอบคำถามนี้ “เป็นนักเขียนมีความสุขไหม” ผู้ที่ถามคำถามนี้เป็นเด็กนักเรียนตัวเล็กๆ ชั้นประถมปีที่ 5 ฉันรู้สึกดีใจที่มีเด็กถามเรื่องความสุขมากกว่าเรื่องรายได้
แพร จารุ
ฉันห่างกรุงเทพฯ มานานจริงๆ นานจนไปไหนไม่ถูก ก่อนฟ้าสางรถทัวร์จอดตรงหัวมุมถนน ฉันเดินตรงเข้าไปทางถนนข้าวสารตามพื้นถนนแฉะ หาที่นั่งรอหลานมารับแต่ก็หาไม่ได้ พื้นแฉะ ๆ ผู้คนกำลังล้างพื้นกันอยู่ จึงตัดสินใจ เดินออกจากถนนข้าวสารมุ่งตรงไปทางกองฉลากกินแบ่งรัฐบาล มีคนจรนอนห่มผ้าเก่า ๆ อยู่มากมาย ตามทางเดิน  
แพร จารุ
มีเพื่อนอย่างน้อยสองคนตกหล่นไปจากชีวิต ทั้งที่ก่อนหน้านั้นเราเขียนจดหมายคุยกันอยู่เสมอ ๆ ต่อมาฉันเลิกตอบจดหมายเพื่อนทั้งสองคน 
แพร จารุ
2 กันยายน 2552 นั่งกินมะขามหวานเพลิน ๆ มะขามก็เปรี้ยวขมขึ้นมาทันที เพื่อนโทรมาบอกว่า เธอไปที่โรงพยาบาลนครพิงค์ ได้ยินเสียงตามสายที่ รพ.ขอบริจาคเงินช่วยเหลือเด็กชาวเขาที่แม่มาคลอดตายที่โรงพยาบาล “แม่มาคลอดตายที่โรงพยาบาล แสดงว่าเธอตายระหว่างคลอด” เพื่อนตอบว่าใช่ “เด็กยังอยู่รอดปลอดภัย” “ใช่”    
แพร จารุ
"อะไรเอ่ยมันโผล่ขึ้นมาจากดิน" คำถามเล่น ๆ ของเด็ก ๆ สมัยก่อนเราจะตอบว่า ขอม เพราะเคยเรียนเรื่องพระร่วง  ตอนขอมดำดิน แต่ เดี๋ยวนี้ถ้าไปตอบว่า "ขอม" เด็กไม่เข้าใจ
แพร จารุ
1 วันก่อนไปท่ากาน (ท่ากานเป็นหมู่บ้านหนึ่ง ในอำเภอสันป่าตอง เชียงใหม่ ) พบเด็ก หญิงสองคน เอาก้านกล้วยมาแกว่งไปมากระโดดเล่นกัน ดูน่ารักดี เป็นการเล่นแบบหาของใกล้ตัวมาเล่นกัน
แพร จารุ
10 กันยายน 2552 น้องคนหนึ่งโทรศัพท์มาบอกว่า “มีเรื่องตลกเศร้ามาเล่าให้ฟัง” ฉันหัวเราะ ไม่อยากฟังเธอเล่าอะไรเลยเพราะกำลังเจ็บหูอย่างแรง กำลังจะไปหาหมอ แต่เธอรีบบอกก่อนว่า “พี่ยังไม่รู้ใช่ไหม ลุงหมื่นแกฝายพญาคำ กับพ่อหลวงสมบูรณ์ ผู้ช่วยแกฝาย เขาเซ็นยินยอมให้กรมชลประทานสร้างประตูระบายน้ำแล้ว”
แพร จารุ
   บก.สุชาติ สวัสดิ์ศรี เทียบเชิญฉันเขียนเรื่องสั้น ช่อการะเกด ฉบับเทียบเชิญนักเขียนเก่าที่เคยเขียนช่อการะเกด
แพร จารุ
เธอนิ่งเงียบหลังจากกินอาหารเสร็จ "เศร้าทำไม" ฉันถามเธอ "กำลังดูกระถางต้นไม้อยู่" เธอตอบไม่ตรงกับคำถาม ฉันมองไปที่กระถางต้นไม้ มีอะไรตายอยู่ในนั้นที่ทำให้เธอเศร้า หรือว่าเศร้าที่ต้องมากินอาหารใต้ที่เมืองเหนือทั้งที่เธอเพิ่งเดินทางมาจากสามจังหวัดชายแดนภาคใต้
แพร จารุ
 ผู้ชายคนหนึ่ง เลี้ยงปลวกเพื่อเอาปลวกไปเลี้ยงปลาดุก เขาบอกว่า เขาเฝ้ามองปลวกตัวอ้วน ๆ ที่ค่อยเติบโตขึ้น และเอาปลวกไปให้ปลาดุกกิน เขาอธิบายตัวเองว่าเป็นวิถีแห่งสัตว์โลก วิธีการใช้ชีวิตให้อยู่รอดฉันแค่สะดุดใจตรงที่เลี้ยงดูเขาไว้ก่อนแล้วค่อยจัดการ ฉันคิดว่า ถ้ามันกินกันเองตามวิถีชีวิตไม่เป็นไรฉันคิดถึงถ้อยคำหนึ่ง จำไม่ได้แล้วว่า ใครพูด "เขารัก...เหมือนคนเลี้ยงหมูรักหมูที่เลี้ยงไว้" นั่นหมายถึงรักและดูแลอย่างดีเพื่อเอาไว้ฆ่าและขาย
แพร จารุ
1  ฉันเขียนเรื่องราวเกี่ยวกับความตายครั้งแรกเมื่อพ่อตายจากไป ในวันที่แม่ พี่ ๆและ ญาติ ๆ ต่างช่วยกันจัดงานให้พ่อ ผู้หญิงเตรียมอาหาร ปอกหอมกระเทียม เด็ดก้านพริกขี้หนู หั่นตะไคร้ ผู้ชายเตรียมไม้ฟืนเพื่อทำอาหาร หุงข้าว ต้มแกง ต้องหุงข้าวด้วยกระทะใบใหญ่  ต้องทำอาหารจำนวนมากในเวลาหลายวัน เรามีญาติเยอะ มีเพื่อนบ้าน และคนรู้จักมากมาย เพราะเราไม่ได้มีพ่อที่ดีต่อลูกเท่านั้นแต่มีพ่อที่ดีต่อผู้อื่นด้วย