หนังสือเรื่อง “ลูก(ผู้)ชายหัวใจคุณพ่อ” หรือ “Man and Boy” ที่เขียนโดย Tony Parsonsเป็นหนึ่งในหนังสือวรรณกรรมที่อยากแนะนำให้อ่านโดยเฉพาะคนที่เป็นพ่อหม้าย/แม่หม้าย หรือคนที่กำลังจะเป็นพ่อหม้าย/แม่หม้ายหรือคนที่กำลังคิดจะแต่งงาน หรือคนที่กำลังจะมีตัวเลขอายุเข้าสู่ 30
หนังสือเปิดตัวอย่างน่าสนใจในบทที่หนึ่ง โดยบอกถึงสถานการณ์ที่ควรหลีกเลี่ยง เมื่อก้าวเข้าสู่ช่วงเวลาสำคัญของการเป็นผู้ใหญ่เต็มตัวตอนอายุสามสิบว่า
“มีสัมพันธ์รักข้ามคืนกับเพื่อนร่วมงาน”
“ซื้อของฟุ่มเฟือยที่แทบไม่มีปัญญาซื้ออย่างไม่คิดหน้าคิดหลัง”
“ถูกภรรยาทิ้ง”
“ตกงาน”
“รับภาระเลี้ยงลูกแต่เพียงลำพังโดยกะทันหัน”
สิ่งเหล่านี้จะทำลายวันดี ๆ ไปจนหมดสิ้น (หน้า 9)
จากนั้นก็นำผู้อ่านไปสู่ความสัมพันธ์ของสามีภรรยาคู่หนึ่ง ที่ดูเหมือนจะไม่แตกต่างจากคู่อื่น ๆ อาจจะดีกว่าคู่อื่น ๆ ด้วยซ้ำไปเพราะสามีทำงานเป็นโปรดิวเซอร์เงินเดือนสูง ภรรยาฉลาด และลูกน่ารัก
แต่แล้ว วิกฤติแห่งชีวิตก็มาเยือนเมื่อ “แฮร์รี่” แอบนอกใจภรรยาตัวเองด้วยการหลับนอนกับลูกน้องสาวสวยที่ทำงานด้วยกัน แล้วก็แก้ตัวด้วยคำแก้ตัวหวาน ๆ ที่ภรรยา (บางคน) อาจยอมยกโทษให้ว่า
“ผมเสียใจที่ทำร้ายคุณ จีน่า และจะเสียใจตลอดไป คุณเป็นคนสุดท้ายในโลกที่ผมอยากทำร้าย” (หน้า 71)
อย่างไรก็ตาม คำพูดหวาน ๆ ชวนคลื่นเหียนแบบนี้ใช้ไม่ได้ผลสำหรับ “จีน่า” เธอรับสามีของเธอได้ทุกอย่างยกเว้นการนอกใจ
“ฉันน่าจะรู้นะ” เธอพูด “ว่าพวกที่ชอบทำซาบซึ้งนี่แหละร้ายที่สุด พวกที่ชอบให้ดอกไม้และคำหวาน พวกที่สัญญาว่าจะไม่มองผู้หญิงอื่น พวกนี้แหละร้ายที่สุด เพราะพวกนี้จะมองหาคนใหม่อยู่เสมอ เป็นพวกที่ขาดความซาบซึ้งไม่ได้ ใช่ไหม แฮร์รี่” (หน้า 71)
จีนาปาดน้ำตาสลัดแฮร์รี่ออกไปจากชีวิตแล้วดั้นด้นค้นหาชีวิตใหม่ ด้วยการเดินทางไปญี่ปุ่นซึ่งเธอเกือบได้ไปตอนสาว ๆ แต่ทิ้งโอกาสไปเพราะเลือกแฮร์รี่ เธอหวังจะพาลูกไปกับเธอด้วยแต่ญี่ปุ่นก็ไม่เป็นดั่งหวัง ค่าครองชีพแสนแพง ชีวิตไม่หรูหราง่ายดายอย่างที่คิด
แพ็ต ลูกชายอายุ 4 ขวบที่เติบโตมากับสตาร์วอร์จึงอยู่กับแฮร์รี่...
แฮร์รี่เป็นแบบฉบับของคุณพ่อ? คือทำงานนอกบ้าน เลี้ยงลูกไม่เป็น มีเหตุผลที่ฉลาดร้อยแปดสำหรับความผิดพลาดของตนเอง ?
ด้วยความรักลูกและสถานการณ์บังคับ แฮร์รี่ตั้งใจอย่างสูงยิ่งที่จะดูแลลูกให้ดีแบบเดียวกับที่อดีตภรรยาของเขาเคยทำ ตั้งแต่อาบน้ำแต่งตัวให้ลูกไปโรงเรียน ไปจนถึงนำลูกเข้านอน แฮร์รี่ค่อย ๆ เรียนรู้สิ่งเหล่านี้จนกระทั่งเชื่อว่าตนเองสามารถเป็นพ่อที่ดีได้
หนังสือพรรณาถึงความรัก ความผูกพันธ์ระหว่างพ่อกับลูก ระหว่างหลานกับปู่ ย่า ไว้อย่างน่าซาบซึ้งใจ อ่านแล้วคาดไม่ถึงว่าฝรั่งจะให้คุณค่าเรื่อง “ครอบครัวอบอุ่น” ได้มากขนาดนี้ เมื่อแพ็ตประสบอุบัติเหตุจากการหัดขี่รถจักรยาน แฮร์รี่ ผู้เป็นพ่อ พูดถึงปู่ของแพ็ตว่า
“ผมรู้ว่าพ่อสามารถทำทุกอย่างได้เพื่อแพ็ต รู้ว่าท่านรักเจ้าหนูอย่างไร้เงื่อนไขแบบที่คนเราจะมีให้ก็แต่เด็ก ๆ เท่านั้น ความรักที่ยากจะรู้สึกเมื่อลูกแสนดีคนนั้นเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่คอยแต่จะทำสิ่งผิดพลาด พ่อรักแพ็ตแบบที่ครั้งหนึ่งท่านเคยรักผม แพ็ตก็คือผมเมื่อสมัยที่ยังไม่ได้ทำลายทุกอย่างลง การที่พ่อทำได้เพียงนั่งรอแบบนี้ กัดกร่อนจิตใจท่านยิ่งนัก” (หน้า 146)
แม้ว่า “ลูก(ผู้)ชายหัวใจคุณพ่อ” ที่แปลโดย “ภัสรี สิงหเดช” จะไม่ใช่วรรณกรรมเยาวชนอันเป็นแนวที่คอลัมน์นี้เขียนแนะนำและวิจารณ์ แต่ด้วยความที่ตัวละครสำคัญตัวหนึ่งในเรื่องคือเด็กชายวัย 4 ขวบ ที่เป็นศูนย์กลางความรักของทุกฝ่าย ทำให้ผมคิดว่าสามารถจัดวรรณกรรมเรื่องนี้เข้ามาไว้ในคอลัมนี้ได้
จีน่า แม่ของแพ็ต ล้มเหลวในการแสวงหาชีวิตใหม่ที่ญี่ปุ่น ญี่ปุ่นไม่ใช่ดินแดนสำหรับการขุดทองสำหรับฝรั่งเหมือนเมื่อก่อนอีกแล้ว แต่จะว่าไป จีน่าก็ไม่ล้มเหลวเสียทีเดียวนักเพราะเธอพบรักใหม่และตั้งใจจะอยู่กินด้วยกันอย่างเปิดเผย และจะพาแพ็ตไปอยู่ด้วย
“แพ็ต” คือศูนย์กลางแห่งคุณค่าของชีวิตของคนเป็นพ่อ/แม่ (รวมทั้งปู่กับย่า) แต่เมื่อพ่อกับแม่แยกทางกัน เด็กก็ตกอยู่ตรงกึ่งกลางที่ไม่อาจเลือกข้างใดข้างหนึ่ง
ศึกแห่งการแย่งชิงลูกเริ่มต้นขึ้น ผู้เป็นพ่อและแม่ต่างจ้างทนายเพื่อค้นหาความผิด ความล้มเหลวและข้อบกพร่องของกันและกันเพื่อจะฟ้องต่อศาล
อย่างไรก็ตาม ในตอนท้าย แฮร์รี่แสดงความเป็นพระเอกตามแบบที่เขาถนัดด้วยการหลีกทางให้กับจีน่า เขาบอกแก่ตนเองว่า “ความรักคือการรู้จักปล่อยว่างเมื่อถึงเวลา”
วรรณกรรมเล่มนี้ นอกจากจะพูดถึงความรักของพ่อที่มีต่อลูกแล้วยังอภิปรายถึงการแยกทางของคู่สามี-ภรรยา การโหยหาครอบครัวที่สมบูรณ์แบบ ชีวิตที่แคบลงของคนที่อายุมากขึ้นด้วยมุมมองที่แหลมคม ฉลาด และตลก
มีหลายคำ หลายตอนที่นักสิทธิสตรีอ่านแล้วอาจค่อนแคะเอาบ้าง เช่นตอนที่แฮร์รี่นอกใจภรรยาซึ่งดูเหมือนเขาจะบอกว่าเกิดขึ้นเพราะผู้หญิงเป็นฝ่ายให้ท่าเขาทั้งที่เขาไม่ค่อยเต็มใจ
อย่างไรก็ตาม นี่เป็นหนังสือดีในรอบปีแห่งการอ่านหนังสือ(วรรณกรรม) ของผม และอยากแนะนำเพื่อน ๆ ชาวประชาไทลองอ่านดู.